دیده بان

فهرست مطالب

 فصل اول: زندگینامه سه شاعر ………………………………………………………………… 1

-ابونواس………………………………………………………………………………. 2

-منوچهری……………………………………………………………………………. 6

-حافظ………………………………………………………………………………….. 8

-پی نوشت فصل اول…………………………………………………………….. 12

فصل دوم: باده و اساطیر مربوط به پیدایش آن ……………………………………….. 13

-باده در لغت………………………………………………………………………… 14

-اساطیر مربوط به پیدایش باده………………………………………………. 15

-پی نوشت فصل دوم……………………………………………………………. 26

فصل سوم: پیشینه ی خمریه سرایی در میان اعراب و ایرانیان……………………. 27

-تعریف خمریات…………………………………………………………………… 28

-خمر در شعر جاهلی……………………………………………………………. 28

شاعران جاهلی که به شراب نوشیدن تفاخر می کردند ……………… 28

شاعران جاهلی که تا حدودی شراب را وصف می کردند ………….. 30

-خمریات در دوره اسلامی(زمان پیامبر و خلفای راشدین)…………. 35

-خمریات در دوره اموی……………………………………………………….. 36

-وصف باده در اوستا…………………………………………………………… 37

-خمریات در ایران بعد از اسلام……………………………………………… 39

-خمریات غیر عرفانی…………………………………………………………….. 40

-خمریات عرفانی…………………………………………………………………… 43

-مناسبت اصطلاحات خمری با حالت بیخودی، فناورسیدن به وحدت…. 44

-مناسبت اصطلاحات خمری با پخته شدن عارف………………………. 46

-مناسبت اصطلاحات خمری با فقر………………………………………….. 46

-مناسبت اصطلاحات خمری با افشای راز……………………………….. 47

-مناسبت اصطلاحات خمری با عقل ستیزی……………………………… 48

-مناسبت اصطلاحات خمری با غم زدایی…………………………………. 49

-مناسبت اصطلاحات خمری در مبارزه با ریا کاری………………….. 49

-پی نوست فصل سوم…………………………………………………………… 51

فصل چهارم: ریخت و شکل خمریات ابونراس، منوچهری و حافظ……………….. 54

-شکل خمریات ابونراس………………………………………………………… 55

-گرد کردن معانی خمری در یک قصیده واحد………………………….. 55

-ارتباط معنایی یا وحدت فنی در محور عمودی قصاید……………… 57

-عمیق کردن معانی خمری…………………………………………………….. 57

-مبارزه با سنت های جاهلی اعراب…………………………………………. 59

-داستان پردازی خمری…………………………………………………………. 61

-غالب بودن صورت بر محتوا………………………………………………… 62

-بکار بردن لغات فارسی………………………………………………………… 64

-بیان عقاید شعوبی……………………………………………………………….. 65

-خمریات منوچهری………………………………………………………………. 66

-ارتباط معنایی یا وحدت فنی در محور عمودی شعر………………… 67

-داستان پردازی…………………………………………………………………… 68

-دوری و بیزاری منوچهری از سنت های جاهلی……………………… 70

-غالب بودن صورت بر محتوا………………………………………………… 70

-خمریات حافظ…………………………………………………………………….. 71

-پی نوشت فصل چهارم………………………………………………………… 72

فصل پنجم: مقایسه مضامین خمری ابونواس، منوچهری و حافظ………………… 73

-وصف شراب………………………………………………………………………. 74

-اسامی مشترک……………………………………………………………………. 74

-اسامی غیر مشترک……………………………………………………………… 78

-نام هایی که ابونواس برای شراب آورده است………………………… 78

-نام هایی که منوچهری برای شراب آورده است……………………… 93

-نام هایی که حافظ برای شراب آورده است……………………………. 94

-وصف کیفیت و چگونه نوشیدن شراب…………………………………… 99

-وصف قدمت شراب……………………………………………………………… 99

-وصف رنگ شراب …………………………………………………………….. 101

-بوی شراب………………………………………………………………………… 103

-وصف مزه شراب………………………………………………………………. 105

-روشنی شراب……………………………………………………………………. 107

-تشبیه شراب به آفتاب…………………………………………………………. 108

-تشبیه شراب به چراغ………………………………………………………….. 109

-تشبیه شراب به آتش…………………………………………………………… 109

-تشبیه شراب به شمشیر………………………………………………………. 109

-تشبیه شراب به صبح………………………………………………………….. 110

-شراب خام یا پخته……………………………………………………………… 111

-حباب های شراب……………………………………………………………….. 112

-وصف شراب صاف……………………………………………………………. 113

-تشبیه شراب به اشک………………………………………………………….. 114

-تشبیه شراب به جان…………………………………………………………… 114

-شرایط و چگونگی نوشیدن شراب………………………………………… 116

-شراب خواری در شب و صبح ……………………………………………. 117

-نوشیدن شراب در فصل بهار………………………………………………. 119

-شراب نوشیدن در جشن ها واعیاد……………………………………….. 121

- واکنش حکومت ها به شراب نوشی……………………………………… 124

-جرعه افشاندن بر خاک ………………………………………………………. 128

-به یاد کسی شراب نوشیدن ………………………………………………… 131

-بانگ نوشانوش………………………………………………………………….. 132

-نوشیدن سه جام پیاپی………………………………………………………… 134

-نوشیدن چهار جام بر اساس چهار طبع………………………………… 134

-رطل گران گرفتن……………………………………………………………….. 135

-وصف تاثیر بر نوشنده……………………………………………………….. 137

-شراب باعث زدودن غم از نوشنده میشود…………………………….. 137

-شراب قدرت تشخیص نیروی عقل نوشنده را زایل میکند………… 138

-شراب به نوشنده شادی می بخشد……………………………………….. 139

-شراب به جان قوت و نیرو می بخشد……………………………………. 139

-شراب به نوشنده شجاعت می‌بخشد……………………………………… 140

-شراب باعث آشکار شدن اسرار نوشنده میشود…………………….. 140

-شراب باعث دوری از بخل میشود………………………………………… 140

-شراب باعث بی خوابی میشود……………………………………………… 141

-در صورت شراب خوردن زیاد انسان قادر به راه رفتن نیست و باید برای حرکت بر روی شکم بخزد………………………………………………………………………………………….. 141

-شراب باعث ضعف و سردرد میشود……………………………………. 142

-شراب باعث میشود نوشنده عرق کرده و چشم ها و گونه هایش به سرخی گرایند    143

-شراب باعث عبوس شدن نوشنده میشود ……………………………… 144

-وصف آلات شراب نوشی……………………………………………………. 145

-نام آلات پرورش و نوشیدن شراب………………………………………. 146

-نام های همسان…………………………………………………………………. 146

-نام های غیر همسان…………………………………………………………… 148

-توجه به اساطیر در مورد آفرینش جام ها ……………………………. 152

-وصف ظروف با اشکال مختلف…………………………………………….. 153

-مانند کردن ظروف شراب به پرندگان…………………………………… 154

-جام های منقش………………………………………………………………….. 154

-مانند کردن ظرف شراب به چراغ…………………………………………. 155

-مانند کردن ظرف شراب به خوشه پروین……………………………… 156

-مانند کردن ظرف شراب به نمازگزار……………………………………. 156

-وصف خم شراب……………………………………………………………….. 159

-وصف مجلس شراب…………………………………………………………… 161

-وصف ساقی………………………………………………………………………. 162

-نحوه آرایش ساقی……………………………………………………………… 163

-لذت بردن از چشم ساقی…………………………………………………….. 168

-لذت بردن از لب های ساقی…………………………………………………. 168

-لذت بردن از گونه های ساقی………………………………………………. 169

-لذت بردن از آب دهان ساقی……………………………………………….. 170

-پیر می فروش……………………………………………………………………. 171

-تشخیص……………………………………………………………………………. 174

-لذت بردن همه حواس ………………………………………………………… 174

-لذت گرایی…………………………………………………………………………. 175

-امیدواری به بخشش خداوند………………………………………………… 176

-گوش ندادن به نصیحت ناصحان………………………………………….. 176

-دفن شدن در زیر تاک انگور و یا شسته شدن با باده……………… 177

-استفاده از طنز برای رسوایی زاهدان……………………………………. 178

-مبارزه با رذیلت های اخلاقی……………………………………………….. 179

-تاثیر فلسفه و عفان بر خمریات ابونواس و حافظ……………………. 181

-فرجامین سخن…………………………………………………………………… 184

-همانندی ها از لحاظ توصیفات……………………………………………… 186

-همانندی ها از لحاظ فکری…………………………………………………… 188

-تفاوت ها از جهت توصیفات…………………………………………………. 188

-تفاوت ها از جهت فکری………………………………………………………. 188

-پی نوشت فصل پنجم …………………………………………………………. 190

-کتابنامه ……………………………………………………………………………. 192

-پیوست شماره 1………………………………………………………………… 198

-پیوست شماره 2………………………………………………………………… 246

کتابنامه و مراجع

1. اعشی، میمون بن قیس، دیوان اعشی، تصحیح محمد احمد قاسم، بیروت: انتشارات مکتب الاسلامی، (1415 هـ. 1994م).
2. افرام البستانی، فواد، المجانی الحدیثه، قم: ذوی القربی، (1386).
3. انجو شیرازی، جمال الدین، فرهنگ جهانگیری، ویراسته دکتر رحیم عفیفی، مشهد: انتشارات دانشگاه مشهد، (1351)
4. الانصاری، حسان بن ثابت، دیوان حسان بن ثابت، تصحیح دکتر ولید عرفات، بیروت: دارصادر، (1974م)
5. انوری، دیوان انوری، تصحیح سعید نفیسی، تهران: پیروز، (1337).
6. اوحدی، رکن الدین، کلیات اوحدی، به کوشش سعید نفیسی، تهران: امیر کبیر، چاپ دوم، (1375)
7. بلخی، جلال الدین محمد، کلیات شمس تبریزی، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، تهران: امیر کبیر، (1345).

دانلود فایل